تاثیر نوسانات قیمت نفت بر رشد اقتصادی ایران (1386-1338)

وسانات قیمت نفت اصلی¬ترین منبع نوسانات اقتصادی کشورهای تولیدکننده نفت می¬باشند. در ایران، نفت به عنوان یک ماده حیاتی عمده¬ترین منبع درآمد کشور را تشکیل می¬دهد. جهت جلوگیری از بروز بحران-های اقتصادی و طراحی سیاست¬های مناسب به منظور حفظ تعادل و ثبات اقتصادی، بررسی اثرات تغییر در قیمت¬های نفت بر روی متغیرهای کلان اقتصادی بسیار ضروری می¬باشد. همچنین تکیه ¬برنامه¬ریزی اقتصادی بر تعیین رشد مشخصی از تولید ناخالص داخلی، لزوم شناخت ارتباط کمی میان نوسانات قیمت نفت و رشد اقتصادی را بیشتر می¬کند. در این تحقیق با کمک داده¬های سالانه طی دوره 1386-1338 به بررسی اثرات نوسانات قیمت نفت بر رشد اقتصادی، در کنار دیگر متغیرها نظیر سرمایه¬گذاری¬کل، مخارج جاری دولت، مخارج عمرانی دولت، صادرات نفت، صادرات غیرنفتی، واردات کل و مصرف بخش خصوصی در ایران به صورت مدلی پویا و سیستمی با استفاده از مدل خود توضیح برداری ساختاری (svar) و توابع عکس¬العمل آنی (irfs) و پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می¬دهد که در بلندمدت نوسانات قیمت نفت تأثیر منفی بر تولید ناخالص داخلی و صادرات نفت داشته است در حالی¬که این اثر بر واردات کالاها و خدمات، مصرف بخش خصوصی و سرمایه-گذاری مثبت بوده است. در کوتاه¬مدت تأثیر نوسانات قیمت نفت بر تولید ناخالص داخلی، مصرف بخش خصوصی، سرمایه¬گذاری، صادرات نفت، واردات کالاها و خدمات، مخارج جاری دولت و مخارج عمرانی دولت مثبت است ولی صادرات غیرنفتی تأثیرپذیری منفی را نشان می¬دهد. در مقایسه، در بلندمدت شدت اثرگذاری نوسانات قیمت نفت به ترتیب بر تولید ناخالص داخلی، واردات کالاها و خدمات، مصرف بخش خصوصی، سرمایه¬گذاری و صادرات نفت است، در صورتی¬که در کوتاه¬مدت نیز شدت اثرگذاری نوسانات قیمت نفت به ترتیب بر مصرف بخش خصوصی، مخارج جاری دولت، سرمایه¬گذاری، مخارج عمرانی دولت، تولید ناخالص داخلی، صادرات نفت، واردات کالاها و خدمات و صادرات غیرنفتی است.